Ο καθηγητής Μιχαήλ Δερτούζος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ελλάδα, στο Αθηναϊκό Κολέγιο και με υποτροφία του αμερικανικού ιδρύματος Φουλμπράϊτ, έκανε διδακτορικό στο ΜΙΤ. Αποφοίτησε και έκανε το Ph.D. του στο ΜΙΤ Laboratory of Computer Science – ενός από τα πιο σημαντικά πανεπιστημιακά εργαστήρια στον κόσμο της πληροφορικής, όπου και μέχρι τελευταία δίδασκε το μάθημα Computer Science και Electrical Engineering. Υπήρξε δε διευθυντής του από το 1974.
Είχε βραβευτεί για το ερευνητικό, αλλά και το εκπαιδευτικό του έργο από το Institute of Electrical and Electronic Engineers (IEEE), κι είχε βραβευτεί με το βραβείο Terman (ως καλύτερου δασκάλου) από τον Αμερικανικό Σύνδεσμο Τεχνικής Εκπαίδευσης (American Society for Engineering Education). Ήταν μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανολογίας των ΗΠΑ και της Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών της Αθήνας. Διατέλεσε σύμβουλος της Ελλάδας επί Ανδρέα Παπανδρέου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πρόγραμμα ESPRIT, της Αμερικανικής Συμβουλευτικής Ομάδας για τα συστήματα του Λευκού Οίκου επί Κάρτερ. Εκπροσώπησε τις ΗΠΑ, επί Αλ Γκόρ, στο Νταβός στη συνδιάσκεψη των G7 το 1995, και το 1998 συμπροήδρευσε του Παγκόσμιου Οικονομικού Βήματος στο Νταβός, για την Κοινωνία του Δικαίου.
Επίσης ήταν επίτιμος διδάκτωρ στο πολυτεχνείο Αθηνών και του έχει απονεμηθεί από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο, το μετάλλιο του Ταξιάρχη της Τιμής.
Ήταν από τους πρώτους που από το 1980 είχε αναφερθεί στην αγορά της πληροφορίας. Τα δύο πιο πρόσφατα βιβλία του ήταν το ”Η ανολοκλήρωτη Επανάσταση” και το ”Τι θα κάνουμε: Πώς ο Νέος Κόσμος της Πληροφορίας θ’ αλλάξει τη Ζωή μας” (1997).
Το 1994 ο Μάικ Δερτούζος διατύπωσε την ιδέα του information marketplace, της αγοράς πληροφορικής του 21ου αιώνα, που δεν είναι τίποτε άλλο από το Internet.
Την ίδια χρονιά δημιούργησε το World Wide Web Consortium, τον οργανισμό που συντονίζει τις τεχνολογικές προδιαγραφές του Web, πείθοντας τον Τιμ Μπέρνερς-Λι, τον εφευρέτη του Web, να το αναλάβει.
Υπήρξε συγγραφέας επτά βιβλίων και πολυάριθμων εκδόσεων και βοηθημάτων στο χώρο των κομπιούτερς. Ίδρυσε ή βοήθησε στην ίδρυση αρκετών εταιριών υψηλής τεχνολογίας και υπήρξε σύμβουλος εταιριών και κυβερνήσεων ανά τον κόσμο, σχετικά με θέματα στρατηγικής στο χώρο της πληροφορικής.
Πίστευε, πως “η Επανάσταση της Πληροφορικής δεν υπηρετεί ακόμη τον άνθρωπο, ενώ ακόμη ο άνθρωπος υπηρετεί την τεχνολογία…” “Έχουμε διανύσει μόνο το 5% του δρόμου που άνοιξε το διαδίκτυο προς τον προορισμό της Επανάστασης της Πληροφορίας”
Βασική πεποίθηση του ήταν ότι, τόσο η πληροφορική επανάσταση, όσο και η βιομηχανία της πληροφορικής βρίσκονται ακόμη, κυριολεκτικά, στα σπάργανα και η εξέλιξή τους τα αμέσως επόμενα χρόνια έχει πολλές παραμέτρους.
Κύριο αίτημα, στο οποίο καλείται να δώσει απαντήσεις η τεχνολογία, είναι η βελτίωση του επιπέδου των επικοινωνιών, τόσο ανάμεσα στο χρήστη και τη μηχανή, όσο και ανάμεσα σε ανθρώπους που μιλούν διαφορετική γλώσσα, αφού η εξέλιξη της επανάστασης της πληροφορίας θα γίνει σε δικτυακό περιβάλλον, το οποίο θα αποτελεί τη μετεξέλιξη του World Wide Web. ’λλα αιτήματα είναι η μεγαλύτερη αυτοματοποίηση των λειτουργιών, η δυνατότητα αναζήτησης πληροφοριών με ”κριτήριο” την έννοια και όχι τη λέξη και, τέλος, η παροχή πληροφόρησης με βάση τις ανάγκες κατά επαγγελματικό ή άλλο κλάδο ή κατ΄ άτομο (customisation).
Ρόλο-κλειδί στην πορεία για την εξέλιξη αυτή θα παίξει η αυτοματοποίηση στην επικοινωνία του χρήστη με το υπολογιστικό σύστημα, μια διαδικασία η οποία σήμερα, με τη χρήση πληκτρολογίου και ”ποντικιού”, βρίσκεται σε πρωτόγονη μορφή. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Δερτούζου ότι ”φτυαρίζουμε” με φτυάρι υψηλής τεχνολογίας χωρίς πραγματική δυνατότητα φυσικής συνεννόησης ανάμεσα στον άνθρωπο και στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η ημέρα που ο υπολογιστής θα εκτελεί εντολές και θα λαμβάνει φωνητικά μηνύματα από το χρήστη, δεν βρίσκεται και τόσο μακριά. Πέρα από την εμπειρία που ήδη έχουμε από τα κινητά τηλέφωνα, τα οποία καλούν έναν αριθμό ανάμεσα σε ορισμένους προεπιλεγμένους, με απλή αναφορά του από το χρήστη, υπάρχει, όπως έλεγε ο Δερτούζος, η δυνατότητα ”συζήτησης” με ”έξυπνα” συστήματα, για πολύ περιορισμένο αριθμό θεμάτων. Είναι, όμως, ζήτημα τριών ή τεσσάρων χρόνων η πλήρης εξέλιξη της τεχνολογίας που θα καταργεί εντελώς το πληκτρολόγιο στην εισαγωγή δεδομένων και στην επικοινωνία με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Πέρα από τις οικονομικές παραμέτρους, όμως, υπάρχει και η ανθρώπινη καθημερινότητα και η λειτουργία της Δημοκρατίας, για τα οποία ο Δερτούζος καταδίκασε τη μεταφορά του φανταστικού στην πραγματικότητα, με τα σενάρια περί ”ελέγχου των ανθρώπων μέσω μικροτσίπ” και ”αντικατάστασης του ανθρώπινου είδους από ρομπότ”, επισημαίνοντας ότι πρέπει να κατανοήσουμε πως οι μηχανές είναι εργαλεία και τίποτε παραπάνω. Για τη συζητούμενη, δε, ”Παγκόσμια ‘Aμεση Δημοκρατία του Internet” τόνισε ότι είναι αδύνατο να εφαρμοστεί, καθώς ο άνθρωπος δεν μπορεί να συνομιλήσει με εκατομμύρια άλλους και για τη διοίκησή του χρειάζεται το αντιπροσωπευτικό σύστημα.
Την Τρίτη 28 Αυγούστου 2001 έσβησε ο Μιχάλης Δερτούζος, “ο παππούς του internet”, σε ηλικία 65 ετών.